Sơn bả là gì? Vai trò của sơn bả trong kiến trúc, vật liệu và hệ thống kỹ thuật tạo nên độ bền công trình
- Tường Vy Lê Ngọc
- 1 giờ trước
- 7 phút đọc
Trong lĩnh vực xây dựng và kiến trúc, lớp hoàn thiện bên ngoài không chỉ là yếu tố thẩm mỹ. Nó là lớp bảo vệ cuối cùng, quyết định khả năng chống chịu của công trình trước các tác nhân môi trường. Khi nhắc đến lớp áo giáp này, khái niệm sơn bả là gì và vai trò của nó thường bị đánh giá thấp.
Sơn bả không đơn thuần là việc sơn màu lên tường. Bài viết này Đước Việt sẽ chia sẻ chi tiết về kỹ thuật thi công sơn bả bao gồm nhiều lớp vật liệu khác nhau, từ bột bả, sơn lót đến sơn phủ, mỗi lớp đều có chức năng riêng biệt nhằm tạo nên độ bền cơ học và tuổi thọ cho công trình.
I. Định nghĩa và hệ thống kỹ thuật sơn bả
1. Sơn Bả Là Gì?
Sơn bả là quy trình hoàn thiện bề mặt tường hoặc trần, bao gồm việc ứng dụng một chuỗi các lớp vật liệu theo thứ tự xác định để tạo ra bề mặt phẳng, mịn, có khả năng bảo vệ và mang lại màu sắc theo thiết kế.
Hệ thống sơn bả cơ bản bao gồm 3 thành phần chính và không thể tách rời:
● Bột Bả/Bả Matít (Putty): Lớp vật liệu san phẳng bề mặt, điều chỉnh những sai lệch nhỏ của lớp vữa trát.
● Sơn Lót Chống Kiềm (Primer): Lớp vật liệu cách ly hóa học, đóng vai trò then chốt trong bảo vệ.
● Sơn Phủ Màu (Topcoat): Lớp vật liệu cuối cùng, quyết định thẩm mỹ, khả năng chống tia UV và chịu tác động môi trường.
2. Vai trò Kiến trúc và Kỹ thuật của sơn bả
Vai trò sơn bả trong xây dựng vượt xa tính thẩm mỹ:
Vai trò Kỹ thuật | Chi tiết Chức năng |
Bảo vệ Kết cấu | Ngăn chặn sự xâm nhập của nước, ẩm, và hơi ẩm vào kết cấu bê tông/gạch, làm chậm quá trình cacbonat hóa cốt thép. |
Kiểm soát Hóa học | Sơn lót chống kiềm ngăn chặn chất kiềm tự do từ xi măng (Caustic) gây phá hủy màng sơn (kiềm hóa). |
Tối ưu Thẩm mỹ | Bột bả tạo độ phẳng lý tưởng, đảm bảo độ đồng màu và độ mịn của lớp sơn phủ. |
Chống nấm mốc | Các thành phần phụ gia trong sơn lót và sơn phủ giúp kháng khuẩn, kháng nấm mốc. |
II. Phân loại vật liệu và đặc tính kỹ thuật
Để hiểu rõ hệ thống sơn bả kỹ thuật, cần phân tích chi tiết từng lớp vật liệu và tiêu chuẩn áp dụng của chúng.
1. Bột Bả (Putty/Skimcoat)
Bột bả là bước đệm giữa vữa và sơn.
Thành phần: Chủ yếu là bột khoáng (Calcium Carbonate - CaCO3) và chất kết dính Polymer (chất kết dính tổng hợp) cùng các phụ gia giữ nước.
Phân loại:
Bột Bả Nội Thất: Yêu cầu về độ trắng và độ mịn cao, nhưng khả năng kháng nước thấp.
Bột Bả Ngoại Thất: Có hàm lượng polymer cao hơn, tăng khả năng kháng nước, kháng kiềm và chịu co ngót tốt hơn, chống lại các ứng suất nhiệt.
Tiêu chuẩn TCVN: Theo TCVN 7239:2003 (Sơn tường – Yêu cầu kỹ thuật), bột bả phải có độ bám dính tốt và không bị rạn nứt sau khi khô.
2. Sơn Lót Chống Kiềm (Primer - Lớp Cách Ly)
Sơn lót là lớp vật liệu quan trọng nhất về mặt kỹ thuật bảo vệ công trình.
● Chức năng chính: Tạo ra một màng chắn (barrier) hóa học có tính kháng kiềm mạnh, ngăn chặn chất kiềm từ vữa nền tấn công các lớp bên trên.
● Đặc tính: Có độ bám dính cao hơn sơn phủ, giúp liên kết chặt chẽ giữa lớp bả (thường là bột khoáng) và lớp sơn phủ (thường là nhựa Acrylic/Latex).
● Kỹ thuật quan trọng: Sơn lót phải được ứng dụng 1 lớp mỏng, đều, đảm bảo độ phủ kín để chức năng kháng kiềm được phát huy tối đa.
3. Sơn Phủ Màu (Topcoat - Lớp Thẩm Mỹ và Chống Chịu)
Phân loại:
Sơn Hệ nước (Water-based/Latex): Phổ biến nhất, dễ thi công, an toàn hơn về mặt dung môi.
Sơn hệ dầu (Solvent-based): Ít dùng cho nhà ở, thường dùng cho bề mặt kim loại hoặc khu vực yêu cầu độ cứng và chịu hóa chất đặc biệt.
Đặc tính cần thiết: Sơn ngoại thất phải có khả năng chống tia UV, kháng rêu mốc và độ đàn hồi cao để chịu được sự co giãn nhiệt độ. Sơn nội thất tập trung vào độ mịn, khả năng chùi rửa và an toàn sức khỏe.
III. Hệ thống kỹ thuật thi công chuẩn mực từ Đước Việt
Chất lượng của vật liệu sơn bả và phân loại chỉ là một nửa. Quy trình thi công mới là yếu tố đảm bảo hệ thống này phát huy hiệu quả.
1. Nguyên tắc kỹ thuật chuẩn bị bề mặt
● Kiểm soát Độ ẩm: Độ ẩm bề mặt phải dưới 15% (sử dụng máy đo độ ẩm). Thi công khi tường ẩm là sai lầm kỹ thuật dẫn đến phồng rộp và kiềm hóa không thể khắc phục triệt để.
● Độ Phẳng và xử lý bề mặt: Các vấn đề về nứt, rỗ phải được xử lý cục bộ bằng vật liệu trám đàn hồi trước khi bả toàn bộ bề mặt.
2. Tiêu chuẩn ứng dụng bột bả (Kiểm soát độ dày)
● Độ dày tối ưu: Tổng độ dày của 2 lớp bột bả không được vượt quá 3mm
● Nguyên tắc: Bột bả dày hơn giới hạn này làm tăng ứng suất co ngót, giảm độ bám dính cơ học với vữa nền, dẫn đến nguy cơ nứt tách hoặc bong tróc mảng lớn. Kỹ thuật thi công của chúng tôi luôn tập trung vào việc trét hai lớp mỏng thay vì một lớp dày.
>>>Xem thêm: MANGROVE GARDEN
3. Nguyên tắc Hệ thống (System Principle)
Luôn sử dụng hệ thống sơn bả kỹ thuật đồng bộ từ một thương hiệu. Điều này đảm bảo tính tương thích hóa học giữa các thành phần polymer trong bột bả, sơn lót và sơn phủ. Sự không đồng bộ là rủi ro kỹ thuật lớn, có thể gây mất liên kết giữa các lớp.
IV. Đánh giá và bảo trì độ bền công trình
Độ bền công trình và sơn bả có mối quan hệ cộng sinh. Hệ thống sơn bả chất lượng kéo dài tuổi thọ công trình bằng cách bảo vệ kết cấu bê tông cốt thép khỏi sự ăn mòn của nước và hóa chất.
1. Kiểm tra và nghiệm thu chất lượng (QA/QC)
● Kiểm tra Độ phẳng: Sử dụng đèn chiếu rọi ngang để phát hiện các khuyết tật nhỏ nhất trên bề mặt đã sơn.
● Kiểm tra Độ bám dính: Thực hiện kiểm tra rạch lưới (Cross-hatch test) theo tiêu chuẩn ISO để đánh giá độ bám dính cơ học của màng sơn.
2. Tác động của màu sắc và độ bền nhiệt
● Màu sắc và Nhiệt độ: Màu sơn tối (đặc biệt là ngoại thất) hấp thụ nhiệt nhiều hơn, làm tăng biên độ co giãn nhiệt của tường. Điều này đòi hỏi lớp bột bả và sơn lót phải có độ đàn hồi cao hơn để chịu được ứng suất nhiệt mà không bị nứt..
● Bảo trì: Lớp sơn phủ có tuổi thọ trung bình 5-7 năm. Sau thời gian này, cần kiểm tra và sơn bảo trì để đảm bảo lớp lót chống kiềm và kết cấu bên trong vẫn được bảo vệ.
Kết Luận
Hiểu được sơn bả là gì và các lớp cấu thành nên nó là bước đầu tiên để đảm bảo chất lượng hoàn thiện công trình. Sơn bả là một hệ thống kỹ thuật phức tạp, nơi sự thiếu sót ở bất kỳ khâu nào – từ kiểm soát độ ẩm, pha trộn vật liệu đến kỹ thuật thi công – đều dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về thẩm mỹ và tuổi thọ. Đầu tư vào quy trình và vật liệu sơn bả chất lượng là đầu tư trực tiếp vào độ bền công trình và sơn bả. Đừng để lớp áo bảo vệ cuối cùng của công trình bị ảnh hưởng bởi những sai sót kỹ thuật. Liên hệ ngay với Đước Việt để nhận tư vấn chuyên sâu về vật liệu và quy trình thi công hệ thống sơn bả chuẩn mực.
Những dịch vụ Đước Việt Architecture & Construction cung cấp bao gồm:
Tư vấn, thiết kế kiến trúc công trình:
Xây dựng trọn gói công trình: nhà phố, biệt thự, văn phòng, ....
Thiết kế - thi công trọn gói Nội Thất: nhà phố, biệt thự, văn phòng ...
Thiết kế ý tưởng thiết kế kiến trúc, lên hồ sơ mặt bằng công năng và triển khai concept các dự án.
CTY TNHH TƯ VẤN THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG ĐƯỚC VIỆT
🌐Website: Duocviet-ac.com
☎️ Điện thoại: (+84) 0909 846 159
📮 Email: ctyduocviet@gmail.com
🧰 Địa chỉ: Tầng 2 - Toà nhà The Root, số 29A Cao Thắng, Phường Bàn Cờ, HCM
Bình luận